Podstawowa ocena stanu zdrowia

Nawet najlepsze warunki, w których trzymamy naszego pupila niestety nie uchronią go przed chorobami. Ten, kto dobrze zna swojego konia, od razu zauważy, gdy będzie działo się coś złego z jego podopiecznym. Konie na ogół wyraźnie sygnalizują złe samopoczucie. Właściwa interpretacja tych sygnałów pozwala podjąć odpowiednie kroki.

Podstawowe oznaki zdrowia i objaw chorób

Zachowanie u zdrowego konia – stałe obserwowanie pozwoli na ustalenie charakterystycznego dla niego wzorca zachowań, każdy koń zachowuje się inaczej.

• Objawy choroby- odstępstwa do normalnych obyczajów i zachowań typowych dla konia.

Apetyt u zdrowego konia – spożywanie stale dostępnej paszy w małych ilościach, ale często; szukanie karmy natychmiast po powrocie do stajni; łapczywe zjadanie paszy w obecności innych koni lub ludzi ( konie pozostawione w spokoju posilają się powoli); chętne spożywanie paszy dobrej, jakości; u źrebiąt poszukiwanie pokarmu po odpoczynku.

• Objawy choroby – brak apetytu może być objawem kłopotów z uzębieniem, skaleczenia jamy ustnej lub choroby układu pokarmowego(uwaga! Zła, jakość pożywienia lub nieczystości w żłobie mogą też wywołać brak apetytu); zbyt częste lub rzadkie zaspokajanie pragnienia(uwaga! W czasie treningu lub upału Kon potrzebuje więcej wody)

Kał i mocz u zdrowego konia – barwa kału brązowozielona do brązowożółtej, w zależności od paszy; kał wilgotny i łatwo rozpadający się w zetknięciu z podłożem; zabarwienie moczu od koloru żółtej gliny do żółtobrązowego; lekko mętny, o gorzkim smaku; dzienne wydalanie moczu w ilości ok. 10 l.

• Objawy choroby – kał zbyt twardy lub miękki o przykrym zapachu; barwa kału jasnożółta lub ciemnobrązowa ( w wątpliwych przypadkach kał oczna oddać do analizy); mocz o jasnożółtym, czerwonym lub brązowoczarnym zabarwieniu, przezroczysty i o kwaśnym smaku w razie podawania paszy bogatej w białko.

Oczy, uszy, dziąsła u zdrowego konia – jasne, szeroko otwarte, uszy ruchliwe, co świadczy o dobrym odbieraniu bodźców zewnętrznych, dziąsła od jasnoróżowych do biało szarawych. Ukrwienie sprawdza, się na chwilę uciskając kciukiem dziąsło. Powstanie biała plama, która powinna zniknąć po upływie dwóch sekund. Jednak, gdy utrzymuje się dłużej niż pięć sekund świadczy to o krytycznym niedokrwieniu, co może oznaczać zapaść.

• Objawy choroby – przymknięte, matowe, opuchnięte uszy, narośle na uszach, białe dziąsła wskazują na anemię, niebieskie lub brązowoszare na zatrucie.

Sierść u zdrowego konia - gładka, lśniąca, miękka, jedwabista

• Objawy choroby – szorstka, bez połysku, nadmiernie wypadająca lub nadmiernie długa

Temperatura u zdrowego konia – 37,7ºC – 38,5ºC, niektóre źródła podają górną wartość 38,9ºC. Ale pora dnia, i pogoda mogą wpływać na jej wysokość. Upał, podniecenie, lub czasem trening podwyższają nieraz ją o nawet dwa stopnie. Przed pomiarem temperatury zdezynfekowaną końcówkę termometru trzeba posmarować cienką warstwą wazeliny i wsunąć ostrożnie w odbyt na głębokość ok. 5 cm. W czasie pomiaru powinno być się przy zwierzęciu i pilnować, aby termometr nie wpadł do odbytu.

• Objawy choroby – powyżej 39ºC – wskazuje na np.. infekcję, ropień; 37ºC– utrata krwi, wygłodzenie, zapaść.

Tętno prawidłowe powinno wynosić 30 – 44 uderzenia na minutę. Możemy zmierzyć je na tętnicy twarzowej, przechodzącej przez gałąź żuchwy. Powinni się stanąć po lewej stronie głowy konia i palcem wskazującym i środkowym wyszukać tętnicy. Lekko przycisnąć ją do kości, wyczujemy puls. Przełykanie, lub ruszanie głową może zmylić wtedy najlepiej liczyć uderzenia przez 15 sekund, a otrzymany wynik pomnożyć przez 4. Innym dobrym miejscem do badania pulsu jest tętnica śródstopia, która przebiega przez tylną powierzchnię stawu pęcinowego, w okolicy trzeszczek pęcinowych. Tutaj też powinno się liczyć przez 15 sekund.

Podniecenie, praca, choroba mogą zwiększyć liczbę uderzeń, nawet do 200 na minutę! U kilkudniowych źrebaków tętno jest większe i wynosi 80-120 uderzeń na minutę. Natomiast już półroczne źrebię ma tętno dwa szybsze od konia dorosłego. Puls, który przeważa 60 uderzeń na minutę w czasie spoczynku przed badaniem u konia, który nie pracował jest niepokojący, a powyżej 80 uderzeń alarmujący.

• Objawy choroby - przyspieszone w wypadku gorączki, ostrego bólu, udaru słonecznego, kłopotów z sercem, kolki( im szybsze tym przypadek cięższy) natomiast zwolnione jest wtedy, gdy zwierze przebyło wycieńczającą chorobę, zatrucie, organizm jest wychłodzony, lub występują kłopoty z sercem Tętno nieregularne można zaobserwować wypadku niewydolności układu krążenia.

Oddech powinien mieścić się w normie od 10 do 12 oddechów na minutę w stanie spoczynku. Z innych źródeł można wyczytać, że wynosi 12-20 oddechów na minutę w stanie spoczynku. W czasie ciężkiej pracy może oddychać nawet do 180 razy na minutę. Niektóre zwierzęta oddychają szybciej, chodź płyciej w czasie upałów, toteż przyspieszony oddech nie zawsze oznacza chorobę. Jeżeli chcemy policzyć oddechy naszego konia najlepiej jest wtedy przyłożyć rękę do słabizny za zebrami. Możemy też obserwować nozdrza lub ustawić dłoń przed nimi, wyczuwając w ten sposób oddechy, lecz ten pomiar może się nie udać, jeżeli nasz pupil zechce obwąchiwać nam dłoń. Do osłuchania oddech można używać stetoskopu, którego słuchawkę przykłada się z przodu szyi, ok. 15 cm poniżej gardła.

• Objawy choroby - oddech przyspieszony występuje wtedy, gdy pojawiła się infekcja, ból, zapaści, udar słoneczny, lub gdy została zaburzona gospodarka elektrolitów, również, gdy koń ma gorączkę. Ale jest jeszcze jeden powód, a mianowicie w czasie upału i dużej wilgotności. Oddech zwolniony można zaobserwować w przypadku wychłodzenia organizmu, zapaści lub reakcji na spożyte lekarstwa.

J.K