O rozrodzie koni słów kilka cz 2

Redakcja
21.10.2015

Chcąc dochować się dobrego potomstwa, potrzebujemy oczywiście dobrej klaczy i ogiera, jak i także jak to niektórzy hodowcy mówią trochę szczęścia. A dlaczego? A dlatego, że nie zawsze klacz da się zaźrebić za pierwszym razem.  Dobrze jest wcześniej zbadać klacz na płodność.

W naturalnych warunkach, jeśli pozostawi się zdrowego ogiera razem z klaczami to ona sam znajdzie klacze w okresie rui i będzie wiedział dokładnie kiedy dana klacz jest gotowa do zbliżenia. Taki sposób sprawia, że skuteczność zaźrebień wynosi od 80 do 100% na koniec sezonu pastwiskowego.

Natomiast, gdy decyduje człowiek, kiedy i jakiego ogiera użyć, to procent jest mniejszy, bo nie zawsze tak łatwo jest zobaczyć, która klacz ma ruję. Niektóre klacze przechodzą ruje w widoczny, sosób, a niektóre mają tzw. „cichą ruję".

Klacze używa się do rozrodu jak osiągają 3-4 lata. Jednak konie osiągają już dojrzałoś połciową w wieku 16-17 miesięcy, jednak zbyt wczesne zaźrebienie powoduje opóźnienie rozwoju klaczy a nawet jego zatrzymanie!

Płodność klaczy

Na płodność klaczy wpływa światło. Reagują one na zmienność i długość dnia. Czasem specjalnie stosuje się sztuczne oświetlenie w celu przyspieszenia sezonu rozrodczego klaczy. Stosuje się oświetlenie zwykłymi żarówkami lub jarzeniówkami, tak, aby Łączan długość światła wynosiła 15-16 godzin na dobę.  Po takiej terapii którą zapoczątkowuje się w grudniu, to po 6 tygodniach można zaobserwować lnienie , a po następnych 3-4 tygodniach klacz rozpoczyna regularne cykle rujowe.

Cykl rujowy trwa średnio 21-22 dni. Okres rujowy jest przez 6-7 dni, a okres miedzy rujowy 15dni. Lecz są bardzo duże wahania. Niektóre klacze mogą nawet wykazywać ruje trwające ok. 2 tygodni.  Jeżeli klacz ma normalną ruję, to pęcherzyk jajnikowy rozwija się przez 1-2 dni i przed zakończeniem rui jest owulacja, w tym okresie klacz wykazuje gotowość do przyjęcia ogiera.

Okres między rujowy charakteryzuję się tym, że w jajniku powstaje ciało żółte, które produkuje progesteron i następuje ustanie zachowań rujowych. W tym czasie klacz jest agresywna wobec ogiera i tzw „odbija".

Aby uzyskać większą pewność zaźrebienia powinno się zmniejszyć czas unasienienia miedzy owulacją. Jak i także dopilnować, aby unasienienie klaczy odbyło się tylko raz podczas rui, co ograniczy eksploatację ogiera, większy płodność i zmniejszy ryzyko zakażenia macicy.

Co do badań to lekarz może najprecyzyjniej stwierdzić ruję u klaczy podczas badania USG. Są także inne metody np. próba ogierem, lub sprawdzenie poziomu hormonów we krwi, lecz to tylko określi nam ruję w przybliżeniu. Lecz te metody są także pomocne.

Dokładniejsze określenie owulacji wynosi:

  • 12h przed owulacją do 6h po owulacji- nasienie mrożone
  • 1,5 dnia przed owulacją do 6 h po owulacji - krycie naturalne, świeże nasienie

Jak rozpoznać klacz w ciązy?

Ma to bardzo ważne znaczenie, zwłaszcza w początkach. Doświadczony lekarz może rozpoznać ciażę w 80% u klaczy przy pomocy USG .

Zarodek w 9-11 dniu ma 10mm średnicy(zarodek jest dość „ruchliwy" i można go znaleźć w różnych czciach macicy)W 12 dniu - 12-13 mm, w 14-15 dniu ciąże można rozpoznać w 100%, w 17 dniu zarodek przestaje się przemieszczać i umiejscawia się luźno u nasady jednego z rogów macicy. W 24-25 dniu można już zaobserwować na monitorze bicie serca. Najbardziej krytycznym momentem dla rozwoju zarodka jest 6 pierwszych tygodni, ponieważ często dochodzi do resorpcji zarodka lub ropienia.

Jeżeli klacz ma ciąże bliźniaczą to nie powinniśmy się zbytnio cieszyć, ponieważ jest to niebezpieczne i bardzo często płód źle się rozwija, prowadzi to do poronień lub rodzą się konie nie zdatne do hodowli. Dzięki badaniu USG ciąże bliźniaczą można już rozpoznać prawie w 96% już w 15-16 dniu po zapłodnieniu.

Jeżeli zdarzy nam się klacz, u której wykryje się ciąże bliźniaczą to mam do czynienia z ciążą jednorożną i dwurożną. Można wykonać zabieg(tylko weterynarz) rozgniatania w 16-17 dniu, lecz wzrasta ryzyko zniszczenia obydwu zarodków.

Jeżeli mamy szczęście i klacz donosiła ciąże, wyźrebiła się to następna ruja nastąpi po 7-9 dniach i skończy się prawie zawsze owulacją. U zdrowych klaczy pierwsza owulacja następuje przeważnie 10 dni po porodzie. Lecz w styczniu i lutym ruja może mieć opóźnienie od 14-17 dnia po wyźrebieniu. W maju i czerwcu może mieć miejsce w 5-7 dniu po porodzie.

Mleczność klaczy

Lecz poród to nie wszystko, ważna jest także mleczność klaczy. Wysoka mleczność ma znaczy wpływ na wychów źrebiąt i ich rozwój. Można to łatwo obliczyć na podstawie przyrostu masy ciała źrebaka. Przyjęte jest, że na 1kg masy ciała źrebak potrzebuje9-11kg mleka. Określenie ciężaru źrebaka w 1-2 dniu po urodzeniu, potem po 30 dniach pozwala nam sprawdzić czy klacz jest w stanie dobrze wykarmić źrebaka. Jeśli nasz konik jest słaby, i mały może to oznaczać, że klacz nie ma wystarczająco dużo mleka, aby konia wykarmić.

Zgłoś swój pomysł na artykuł

Więcej w tym dziale Zobacz wszystkie

Polecane